Zuidberg, gevestigd in Ens, is een familiebedrijf met 42 jaar historie. Het team van ruim 400 medewerkers ontwikkelt en produceert hoogwaardige innovatieve producten voor de landbouw-, transport- en bouwsector. Zuidberg is een modern hightech productiebedrijf met vier specialismen. De belangrijkste productgroepen zijn fronthefsystemen voor tractoren, tracksystemen (rupsbanden voor landbouwmachines) en Power Take Off (PTO) systemen. Een PTO is een transmissie die via de motor van de tractor aangedreven. Zo wordt de kracht van de motor via de PTO overgedragen aan werktuigen die aan een tractor worden bevestigd. Zuidberg levert aan klanten in meer dan 42 landen. Dat zijn importeurs, dealers en producenten van tractoren.
In 2023 nam Zuidberg deel aan het Smart Industry Assessment. Waar staan ze een jaar later? Wat hebben ze gedaan met de uitkomsten? We spreken hierover met Kees Pruim, Technical director en Niek Flierman, Production support manager bij Zuidberg Group of Companies.
‘De aanleiding om mee te doen aan het Smart Industry Assessment was vooral nieuwsgierigheid. Wat kunnen we van anderen leren om ons bedrijf verder te brengen met een smart industry aanpak? Tijdens het assessment kwamen we er al snel achter dat wij met onze automatisering en digitalisering veel minder ver waren dan we zelf dachten. Er zat een behoorlijk verschil tussen de door ons gewenste situatie en de bestaande situatie,’ aldus Pruim. Hem viel nog iets anders op: ‘We merkten dat het assessment vooral gericht was op de processen rondom smart industry. Denk aan zaken als informatiebeschikbaarheid, de wijze waarop informatievoorziening aan de medewerkers is georganiseerd, hoe kwaliteitssystemen zijn geborgd, in hoeverre er papierloos wordt gewerkt. Mijn verwachting was dat er meer praktische aandacht voor automatisering en robotisering zou zijn. Desalniettemin: er bleken aan de procesmatige kant voldoende verbeterpunten te zijn, waardoor het assessment zijn waarde voor ons bewees.’
Voordat Pruim vertelt welke verbeterpunten ze gesignaleerd hebben, staat hij eerst stil bij de noodzaak om slimmer te gaan werken. ‘Wat denk ik voor de hele maakindustrie in Nederland geldt, is dat de beschikbaarheid van medewerkers een groot probleem is en dat ook komende jaren blijft. De instroom van technische studenten op mbo- en hbo-niveau is te laag, en daarmee ook de uitstroom naar het bedrijfsleven. We weten nu al dat over tien tot twintig jaar die tekorten alleen maar groter zullen zijn. Daar komt dan nog bij dat arbeid steeds duurder wordt. Als we de maakindustrie in Nederland willen behouden, zullen we dus moeten zoeken naar slimmere manieren van werken. We moeten aan de slag.’
Eén van de belangrijke aandachtspunten die Zuidberg uit het assessment haalde, was het feit dat delen van het productieproces (bewerkingen) weliswaar geautomatiseerd en gerobotiseerd zijn, maar dat er geen sprake is van een geautomatiseerde proceslijn. ‘Dat leidt tot deeloptimalisatie en niet tot optimale efficiency.’ Een ander belangrijk aandachtspunt: het ontbreken van vastgelegde werkwijzen binnen de productieomgeving. De kennis, ervaring en vaardigheden van de medewerker bepaalde zijn manier van werken. Pruim: ‘Hierdoor werden er soms vermijdbare fouten gemaakt. We gaan daarom toe naar procesmatig geborgde methodes. Zo vinden kwaliteitscontroles door operators nu volgens een vastgelegde procedure plaats. Iedere operator heeft dezelfde instructies, meet op dezelfde manier en op hetzelfde moment in het proces.’ Naast een verlaging van het aantal fouten, verkrijgt Zuidberg hiermee veel informatie, want alle metingen worden automatisch vastgelegd. ‘We gebruiken deze input nu ook om de prestaties van onze productiemachines te monitoren en bij afwijkende waardes in te grijpen.’
Naast dit alles is Zuidberg gestart met het opzetten van een digitale fabriek. Hierin worden alle stappen vastgelegd die in het productproces worden gezet. Pruim licht toe: ‘Op basis van meetpunten krijgen we inzicht in de status van een product. Hoever is het in de productielijn, hoeveel tijd besteden we aan dit product, wanneer is het gereed en welke kosten maken we ervoor? Deze toepassing gaat ons helpen bij het dichten van gaps die we hebben vastgesteld in het assessment.’
Al bijna acht jaar is de HAN voor Zuidberg de partner op het gebied van Lean. Gezamenlijk ontwikkelen zij Lean-opleidingen voor medewerkers van Zuidberg. Verder verzorgt HAN een deel van de begeleiding en verricht zij metingen om de resultaten van het Lean-programma vast te stellen.
Om de verbeterprocessen in gang te zetten, heeft Niek Flierman, samen met andere collega’s, onder andere een workshop Process Mapping gevolgd bij de HAN. ‘Dat hielp ons enorm bij het focus aanbrengen in onze verdere automatiseringsplannen. In plaats van te kijken naar het effect van automatiseren op een deel van het proces, kijken we nu naar het totale proces en hoe we met bestaande middelen efficiënter kunnen werken,’ aldus Flierman.
Ook met hogeschool Windesheim wordt veel samengewerkt. Pruim is lid van de werkveldadviescommissie (WAC) van Windesheim. Deze komt een aantal keer per jaar bij elkaar. Ondernemers en onderwijs wisselen hier ontwikkelingen in het werkveld en het onderwijs uit. Daarnaast kijken leden van de WAC mee bij presentaties en afstudeergesprekken van studenten. Met grote regelmaat lopen studenten van Windesheim stage bij Zuidberg of werken mee aan een project bij Perron038.
Zuidberg is een van de partners van Perron038 in Zwolle. Hier werken kennisinstellingen en 13 hightech bedrijven samen aan innovatieve oplossingen voor de maakindustrie. Flierman is enthousiast over de samenwerking. ‘We werken hier met uiteenlopende partners op allerlei verschillende gebieden samen. We zoeken naar oplossingen voor vergelijkbare problemen en leren veel van elkaar. Met een groep studenten zijn we nu onderzoek aan het doen naar het assembleren van een deel van de pompunit die in elke PTO zit. De studenten kijken of het mogelijk is een gedeelte van de pompen door een cobot op te laten bouwen. Dat draagt voor ons bij aan de efficiency. De studenten leveren een proven concept op. Een eerste samenwerking heeft zo al geleid tot de bouw van een machine voor het afbramen van pompen. Dus van concept naar een werkelijk toepassing. Leerzaam voor alle betrokkenen.’
Pruim vindt het lastig om te zeggen waar het bedrijf over twee tot vijf jaar staat. ‘Ik heb geen glazen ol. Maar ik kan wel vertellen waar ik vind dat we over vijf jaar moeten zijn. We zijn dan nog steeds een productiebedrijf in Nederland. Dat is in onze sector een grote uitdaging. De producten die wij maken, kunnen namelijk relatief eenvoudig ook elders worden geproduceerd. Maar dat is niet onze strategie. Dit betekent wel dat we slim moeten produceren, met dezelfde mensen en tegen prijzen die concurrerend zijn. We zullen dus verder gaan met automatiseren en processen integreren. Procesoptimalisatie realiseren, waarbij de rol en de werkzaamheden van onze medewerkers zal veranderen. Dat vraagt om een cultuurverandering. Bij de directie en het management en bij onze mensen, ook bij degenen die al 20 jaar of langer bij ons werken. Dat vraagt nog wel even tijd, vandaar die vijf jaar.’
Flierman geeft bedrijven als tip zich aan te sluiten bij Perron038. ‘Het is een laagdrempelige manier van kennisdeling en van het door studenten laten testen van automatiseringsideeën die je hebt. Dat gaat vrij snel en je ziet direct de resultaten. Het is een mooie plek om als “BV Noordoost Nederland” kennis met elkaar te delen.’
Pruim wijst op het belang van het assessment: ‘Wat je doet is de fundering van je organisatie beoordelen. Heb je de informatieverwerking en -deling goed op orde? Heb je inzicht in de processen? Weet je wat nodig is om kwaliteit te leveren en een goede en gezonde exploitatie te hebben? Ook krijg je inzicht in de zaken die je aan moet pakken. Mijn tip: start nu met verbeteren. De wereld verandert razendsnel. Zorg dus dat je op tijd begint, liever vandaag dan morgen.’