Bij de kassa in de supermarkt houd je je pinpas voor de betaalterminal en het bedrag wordt afgeschreven van je bankrekening. We zijn er met zijn allen helemaal aan gewend dat dit kan. Een beetje fraudegevoelig is het wel; een zakkenroller kan op deze manier ook met jouw pas betalen. ‘Wat nou als jouw pasje alleen werkt als jíj het in je hand hebt, door middel van het lezen van een vingerafdruk? Deze combinatie van technologieën, of - voor de kenners - een combinatie van analoge en digitale chip-systemen’, mijmert Hugo. En laat nou uitgerekend Twente de plek zijn die vooroploopt in het combineren van chip-technologieën, zoals fotonica, microfluidica en MEMS. ‘Heterogene systemen’, noemt Ivan dit. ‘Bedrijven komen speciaal daarvoor naar Twente.’
Knappe koppen
Twente heeft dan ook een flink aantal knappe koppen ‘in huis’. Te beginnen met hoogleraar Bram Nauta, die in de hele wereld wordt geroemd en geprezen om de naar hem vernoemde ‘Nauta-schakeling’ die de basis heeft gelegd voor energiezuinige Bluetooth- en WiFi-chips in telefoons. Hugo Westerveld ging aan Universiteit Twente bij Bram in de leer en werkt tegenwoordig als senior projectleider bij het beursgenoteerde bedrijf Cyient Semiconductors in Enschede. Beiden verlaten ze Twente voor geen goud. ‘Hier gebeurt het. We hebben spelers van wereldklasse hier in Twente’, zegt Hugo.
ChipTech Twente
Het programma ChipTech Twente moet die status van Twente versterken. ‘Het cluster kent drie ambitielijnen’, zegt Bram. ‘Het ontwerpen van elektronische chips, heterogene systemen ontwerpen, en vervolgens die systemen fabriceren. Met subsidies en andere investeringen wordt een fabriek neergezet waarmee
heterogene chip-systemen kunnen worden geproduceerd. ‘Als we in de praktijk kunnen laten zien wat we hier kunnen, komt Twente nóg meer op de kaart te staan’, verklaart Ivan de toegevoegde waarde van zo’n fabriek.
De eerste investering van 6 miljoen in de fabriek is al gedaan, vanuit PhotonDelta, een programma voor de ontwikkeling van geïntegreerde fotonica. ‘Daarmee kunnen we de eerste processen en lijnen neerzetten’, zegt Bram. ‘Het bedrijf New Origin gaat daar aan de slag om die fotonische chips te produceren.’
Chip-talent komt uit Nederland
Om al het werk dat daaruit voortkomt te kunnen doen, moet talent naar Twente worden gehaald én worden verleid om hier te blijven. ‘Niet alleen studenten, maar ook docenten’, zegt Bram. Waar in andere sectoren nog wel eens over de grens wordt geworven, verwacht Bram juist in Nederland – en specifieker, in het oosten van het land – het talent te vinden. ‘De meeste universiteiten in dit vakgebied draaien op buitenlanders, maar wij hebben flinke instroom van Nederlandse studenten in dit vakgebied. Twee derde is Nederlander. Onze studenten blijven hier, omdat we in Twente negen analoge-chipbedrijven hebben. En er komen er meer bij, want als bedrijven mij vragen ‘kan ik wat studenten krijgen’, dan is mijn antwoord steevast ‘open maar een vestiging in Twente’. En dat doen ze.’
De Twentse arbeidsethos is precies wat de ontwikkeling van heterogene systemen nodig heeft, onderstreept de hoogleraar. ‘Wil je deze techniek helemaal uitdokteren, dan heb je flink wat doorzettingsvermogen nodig. Dat hebben mensen in het noorden en oosten van het land sowieso. Heel simpel: ze zijn vaak van jongs
af aan gewend om iedere dag tien kilometer door weer en wind van en naar school te fietsen. Zonder mopperen.’
Als Twente zo doorgaat, voorspelt Ivan overigens dat Twente een aanwas van nieuwe chipbedrijven zal gaan krijgen. ‘Als de fabriek er komt, wil iedereen hierheen. Want die fabriek gaat geheid grote bedrijven aantrekken. Denk aan wereldspelers als een toekomstige Apple of Tesla. Een werkgroep binnen ChipTech Twente gaat aan de slag met het promoten van Twente onder chip-talent.’
Samenwerking tussen regio’s
Hoewel het programma de naam ChipTech Twente draagt, wordt daarbinnen samengewerkt met andere regio’s zoals Eindhoven, Nijmegen en Delft. ‘Als we Europees geld hier willen laten landen, moeten we samen optrekken’, zegt Ivan. ‘Eindhoven is goed in het maken van machines voor chipproductie en bepaalde
fotonische chips, Delft heeft alles in huis rondom bijvoorbeeld sensorelectronica en quantum en Twente is sterk in chip-ontwerp, fotonica en heterogene chip-systemen. De gezamenlijke aantrekkingskracht richting Europa is niet het enige voordeel van samenwerken. De samenwerking versterkt tevens de onderlinge banden tussen regio’s. We gaan nu bijvoorbeeld samen op handelsmissie naar Japan.’
Nog even en Twente staat wereldwijd bekend als ‘chip-design-valley’, dé plek waar een groot deel van de in Europa nodige chip-systemen, worden ontworpen.
Dit artikel verscheen in het magazine INN'Twente
