Als reactie op de doorontwikkeling van slimme producten en verandering van de verwachtingen en het gedrag van de gebruikers van deze producten, zijn nieuwe businessmodellen ontstaan. Waar maakbedrijven zich voorheen vooral richten op de productie en levering van fysieke producten, verschuift de focus in toenemende mate op product gerelateerde diensten. Het leveren van product-dienst combinaties is niet nieuw. Bedrijven bieden al langere tijd mogelijkheden voor reparatie en onderhoud aan en garantie is in veel gevallen wettelijk verplicht. Binnen de huidige ontwikkelingen worden diensten echter steeds interactiever, responsiever, en zijn de diensten steeds meer gericht op de individuele gebruiker. Dit zorgt ervoor dat het servicecomponent een steeds groter deel wordt van de toegevoegde waarde van het product. Deze verschuiving van productgeoriënteerde fabrikanten naar maakbedrijven die lange termijn binding aangaan met hun afnemers door het bieden van product-dienst combinaties, wordt ‘servitization’ genoemd.
Servitization is het proces waarbij het leveren van toegevoegde waarde en service een steeds grote rol krijgt in het verdienmodel van maakbedrijven.
Service verandert van een kostenpost in een kans om de klant beter van dienst te zijn en daarmee extra omzet te genereren. Bij slimme diensten beheert en onderhoudt een leverancier de hardware of software die hij heeft geleverd.
Bij slimme diensten gaat het om leveranciers die zowel producten als diensten leveren of om organisaties die de verdienmodellen van hun serviceorganisatie hebben uitgebreid. Ze maken een transformatie door en laten zich betalen op basis van gebruik of beschikbaarheid.
Voorbeelden hiervan zijn diensten gekoppeld aan een fysiek product waarbij je per gebruikte eenheid van output betaald en waarbij de leverancier gebruik en service-onderhoud op afstand toepast. Bijvoorbeeld het leveren van licht in plaats van het leveren van lichtmasten. Of het leveren van mobiliteit in plaats van het verkopen van een auto.
Data en de ontwikkeling van digitale platformen speelt een belangrijke rol. Inzet van Artificial Intelligence voor voorspellend onderhoud. Servitization stimuleert duurzaamheid door levensduurverlenging, optimalisatie van inzet en predictive maintenance. Ook wordt remanufacturing, refurbishing (opknappen) en recycling van teruggekomen producten mogelijk.
